Sporządzenie testamentu to ważny krok w planowaniu przyszłości i zabezpieczaniu interesów własnych oraz bliskich. W Wielkiej Brytanii istnieją określone procedury i przepisy dotyczące sporządzania testamentu, które warto poznać, aby móc dokonać świadomego wyboru. W tym artykule omówimy, jak sporządzić testament w UK, co daje taki dokument, jak przebiega dziedziczenie oraz kim jest wykonawca testamentu.
Spis treści:
Co daje testament?
Testament to prawny dokument, który określa sposób rozdzielenia majątku osoby zmarłej, zwany zmarłym spadkodawcą, po jego śmierci. Sporządzenie testamentu pozwala spadkodawcy wyrazić swoje życzenia dotyczące tego, co ma się stać z jego majątkiem po jego odejściu. Oto kilka kluczowych aspektów, które reguluje testament:
- Dziedziczenie: Testament określa, komu mają być przekazane poszczególne części majątku zmarłego oraz w jakich proporcjach.
- Nominacja wykonawcy testamentu: Spadkodawca może wyznaczyć osobę, która będzie odpowiedzialna za realizację jego woli zawartej w testamencie, czyli wykonawcę testamentu.
- Opieka nad dziećmi: W testamencie można również określić opiekunów dla nieletnich dzieci oraz zarządzenie majątkiem przeznaczonym dla nich.
- Dary pieniężne lub rzeczowe: Spadkodawca może również decydować o przekazaniu konkretnych dóbr lub sum pieniężnych osobom lub instytucjom, które są mu bliskie lub którym chce pomóc.
Sporządzenie testamentu daje spadkodawcy pewność, że jego życzenia dotyczące rozdzielenia majątku zostaną spełnione po jego śmierci, zgodnie z prawem.
Dziedziczenie w UK
W Wielkiej Brytanii dziedziczenie majątku odbywa się zgodnie z przepisami prawa angielskiego, które określają sposób podziału majątku między spadkobierców. Istnieją dwie główne formy dziedziczenia:
- Dziedziczenie zgodnie z testamentem (testamentary succession): Jeśli zmarły pozostawił ważny testament, majątek jest rozdzielany zgodnie z jego postanowieniami. Testament może wyznaczać konkretne osoby lub instytucje jako spadkobierców oraz określać, w jakich proporcjach mają otrzymać dziedzictwo.
- Dziedziczenie bez testamentu (intestacy): Jeśli zmarły nie sporządził testamentu lub jego testament został uznany za nieważny, majątek jest dziedziczony zgodnie z przepisami ustawowymi dotyczącymi dziedziczenia bez testamentu. W takim przypadku dziedziczą najbliżsi krewni zmarłego, zgodnie z hierarchią określoną przez prawo angielskie.
Dokładne zasady dziedziczenia bez testamentu różnią się w zależności od okoliczności, takich jak czy zmarły był żonaty lub miał dzieci.
Dziedziczenie majątku
Jedną z kluczowych różnic między polskim a brytyjskim prawem spadkowym jest sposób dziedziczenia majątku. W Wielkiej Brytanii, jeśli wartość majątku nie przekracza £250 000, cały spadek trafia do współmałżonka. Oznacza to, że dzieci nie są finansowo zabezpieczone w ramach dziedziczenia ustawowego. Problemy mogą się pojawić szczególnie w sytuacji, gdy dziecko pochodzi z poprzedniego związku jednego z rodziców. W praktyce, majątek matki może trafić do „obcego” mężczyzny, a nie do jej dziecka. Taki scenariusz można jednak uniknąć, spisując testament, który jasno określi podział majątku.
Testament a opieka nad dziećmi
Równie skomplikowana sytuacja pojawia się w kwestii opieki nad dziećmi, gdy brak jest testamentu. W takiej sytuacji o przyszłości dzieci decyduje brytyjski sąd, który może zadecydować, że dzieci pozostaną w rodzinie zastępczej w Wielkiej Brytanii, nawet jeśli w Polsce mają ciocię lub babcię gotową do ich przyjęcia. Aby tego uniknąć, rodzice mogą w swoich testamentach wskazać, kto ma zająć się opieką nad dziećmi. Brytyjskie sądy zazwyczaj respektują taką wolę rodziców, co może znacząco zredukować traumę dzieci po stracie rodziców.
Dzieciczenie a związki nieformalne
Podobnie jak w Polsce, sporządzenie testamentu jest kluczowe dla osób żyjących w związkach nieformalnych. W obu krajach partnerzy nie są automatycznie uprawnieni do dziedziczenia po sobie, jeśli nie są małżeństwem. Nawet po wielu latach wspólnego życia, prawo do spadku mają jedynie formalni członkowie rodziny. W Londynie mieszka wiele par, które żyją w związkach nieformalnych, i aby zabezpieczyć przyszłość swojego partnera, decydują się na spisanie testamentu.
Kim jest wykonawca testamentu?
Wykonawca testamentu, zwany także egzekutorem testamentowym, to osoba wyznaczona przez zmarłego w swoim testamencie do zarządzania jego majątkiem po jego śmierci oraz realizacji jego woli. Wykonawca testamentu ma obowiązek zgromadzenia majątku zmarłego, uregulowania wszelkich zobowiązań oraz przekazania spadku zgodnie z postanowieniami testamentu. Jest to rola o dużym znaczeniu, dlatego warto wybrać osobę godną zaufania i odpowiedzialną na wykonawcę testamentu.
Jak spisać testament?
Sporządzenie testamentu w Wielkiej Brytanii jest stosunkowo prostym procesem, ale wymaga przestrzegania pewnych formalności i zasad. Oto kilka kroków, które należy podjąć, aby spisać testament:
- Rozważ swoje życzenia: Zanim przystąpisz do pisania testamentu, rozważ swoje życzenia dotyczące podziału majątku. Określ, komu chcesz przekazać swoje posiadłości oraz w jakich proporcjach.
- Wybierz wykonawcę testamentu: Wybierz osobę, która będzie odpowiedzialna za wykonanie twoich ostatnich woli. Wybierz kogoś, komu ufasz i kto jest w stanie odpowiednio zarządzać twoim majątkiem.
- Zgromadź niezbędne informacje: Przed przystąpieniem do pisania testamentu, zgromadź wszystkie istotne informacje dotyczące swojego majątku, w tym nieruchomości, konta bankowe, ubezpieczenia itp.
- Skorzystaj z usług profesjonalisty: Choć nie jest to konieczne, warto skorzystać z usług prawnika specjalizującego się w sprawach spadkowych, aby upewnić się, że twój testament zostanie sporządzony zgodnie z prawem i nie pozostawi miejsca na nieporozumienia.
- Sporządź testament: Gdy będziesz gotowy, spisz testament, w którym określisz swoje ostatnie wille dotyczące podziału majątku oraz wyznaczysz wykonawcę testamentu.
- Podpisz i zatwierdź testament: Po sporządzeniu testamentu, podpisz go w obecności dwóch świadków, którzy również powinni go podpisać. Wszyscy podpisujący muszą być obecni w momencie podpisywania i zatwierdzania testamentu.
Ile kosztuje testament w UK?
Koszt sporządzenia testamentu w Wielkiej Brytanii może się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak lokalizacja, skomplikowanie sprawy oraz wybrany przez Ciebie sposób sporządzenia dokumentu.
Koszt może wynosić od £30, jeśli samodzielnie sporządzisz testament, do £500, jeśli skorzystasz z pomocy prawnika. Średnio koszt sporządzenia testamentu w UK to £150 – £250.
Aktualizacja testamentu
W miarę upływu czasu twoje życzenie mogą ulec zmianie, dlatego ważne jest regularne aktualizowanie testamentu w celu odzwierciedlenia nowych okoliczności. Oto kilka sytuacji, które mogą wymagać aktualizacji testamentu:
- Zmiana stanu cywilnego: Jeśli w międzyczasie zawarłeś małżeństwo, rozwód lub pozostawiłeś partnera życiowego, warto zaktualizować testament, aby odzwierciedlić te zmiany.
- Urodzenie się dzieci: Narodziny nowych dzieci mogą wpłynąć na sposób, w jaki chcesz podzielić swój majątek, dlatego ważne jest, aby zaktualizować testament, aby uwzględnić nowych członków rodziny.
- Zmiana majątku: Zmiana sytuacji finansowej lub nabywanie nowych aktywów może również wymagać aktualizacji testamentu, aby odzwierciedlić aktualny stan majątku.
- Zmiana wykonawcy testamentu: Jeśli osoba wyznaczona jako wykonawca testamentu nie jest już w stanie pełnić tej roli, warto wyznaczyć nowego wykonawcę testamentu.
Gdzie przechowywać testament?
Po sporządzeniu testamentu ważne jest odpowiednie przechowywanie tego dokumentu, aby zapewnić jego bezpieczeństwo i dostępność w razie potrzeby. Oto kilka miejsc, gdzie można przechowywać testament:
- Bank: Niektórzy ludzie wybierają przechowywanie testamentu w sejfie bankowym, co zapewnia bezpieczeństwo przed zniszczeniem lub utratą.
- Uprawniony prawnik: Możesz zdecydować się na przechowywanie testamentu u prawnika lub kancelarii prawnej, który sporządził dokument.
- Domowy sejf: Jeśli masz sejf domowy, możesz przechowywać testament w bezpiecznym miejscu w swoim domu.
- Rejestracja u sądu: Możesz również zarejestrować swój testament u sądu, co zapewnia pewność, że dokument zostanie odnaleziony w razie potrzeby.
Zachowek w UK
W przeciwieństwie do prawa kontynentalnego, w tym polskiego, prawo angielskie nie przewiduje instytucji zachowku. Zachowek, znany również jako zabezpieczenie dla najbliższych krewnych zmarłego, jest często obecny w innych systemach prawnych, ale nie ma swojego odpowiednika w brytyjskim systemie prawnym.
W Wielkiej Brytanii dziedziczenie odbywa się głównie zgodnie z postanowieniami testamentu lub, w przypadku braku testamentu lub jego nieważności, zgodnie z przepisami ustawowymi dotyczącymi dziedziczenia bez testamentu. W takich sytuacjach, jeśli zmarły pozostawił bliskich krewnych, prawo angielskie określa hierarchię spadkobierców, którzy dziedziczą majątek zmarłego.
Pomimo braku instytucji zachowku, istnieją jednak inne mechanizmy prawne, które mogą chronić interesy najbliższych krewnych zmarłego w przypadku niesprawiedliwego pominięcia ich w testamencie. Należy do nich m.in. możliwość wniesienia roszczenia o rozwiązanie testamentu, jeśli istnieją podstawy do podejrzenia, że spadkodawca działał nieuczciwie lub niezgodnie z prawem.
Ostatnia wola
Sporządzenie testamentu to ważny krok w planowaniu przyszłości i zabezpieczaniu interesów swoich oraz bliskich. Pamiętaj, że warto regularnie aktualizować testament, aby odzwierciedlał zmieniające się okoliczności życiowe i finansowe. Przechowuj swój testament w bezpiecznym miejscu i poinformuj bliskich o jego istnieniu, aby w razie potrzeby mogli go znaleźć i zrealizować twoje ostatnie wole.
